W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele obszaru turoszowskiego, który szczególnie intensywnie stara się o objęcie unijnym Funduszem Sprawiedliwej Transformacji, na czele z Agnieszką Spirydowicz z Klastra Zgorzeleckiego oraz przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Dolnego Śląska i Komitetu Sprawiedliwej Transformacji Turowa. Komisję Europejską reprezentowały panie komisarz Elisa Ferreira i Kadri Simson z DG Regio oraz dyrektor Nicola De Michelis.
Komisarz Unii Europejskiej ds. Spójności i Reform, Elisa Ferreira prowadziła pierwszą i najważniejszą sesję, podczas której jasno zadeklarowała, że Fundusz Sprawiedliwej Transformacji jest skierowany dla regionów, gdzie transformacja jest natychmiastowa i gdzie występuje duża emisja dwutlenku węgla, której redukcja wpływa istotnie na warunki zatrudnienia. Przedstawicielka DG Regio podkreśliła, że w Unii Europejskiej jest aż 100 takich miejsc i fundusze rozdysponowane dla wszystkich byłyby niewielkie. W związku z tym, Komisja postanowiła przeprowadzić projekty pilotażowe, w regionach najbardziej dotkniętych przez transformację, poprzez ulokowanie w nich jak największych środków.
Słowa te wydaje się potwierdzać sytuacja dwóch polskich regionów, od lat związanych z wydobyciem węgla brunatnego – powiatów konińskiego i zgorzeleckiego. Mając podobną historię i uwarunkowania, obecnie są podmiotami o całkowicie odmiennych planach działań. W przypadku Konina, nadzieje na środki unijne w celu przeprowadzenia transformacji są wysoce uzasadnione, a decyzje o wygaszaniu kompleksu kopalni i Zespołu Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin już zapadły, terminy jasno zostały wskazane. Natomiast, jeżeli chodzi o Turów, mimo starań lokalnej społeczności i samorządów, wspartych ostatnio również przez władze wojewódzkie, wizja transformacji energetycznej objętej FST, coraz bardziej się oddala. W odróżnieniu od władz ZE PAK, władze PGE, nie są w stanie przedstawić jasnych deklaracji planu na nieodległe w czasie zamknięcie kombinatu.
Komisarz Ferreira, kończąc sesję poniedziałkową, zaproponowała, żeby kraje członkowskie zaczęły zastanawiać się z jakich innych środków skorzystać, aby przeprowadzać transformację. Wskazała, że powinny to być środki krajowe, ale także unijne, pochodzące z funduszu spójności oraz planów odbudowy. Sesja potrwa do czwartku i będzie dotyczyć całego wachlarza tematyki związanej ze sprawiedliwą transformacją.
Platforma Sprawiedliwej Transformacji, w ramach której trwa dyskusja m.in. o polskich regionach węglowych, jest bardzo ważnym elementem całego mechanizmu Komisji Europejskiej, który ma pomóc krajom i regionom UE w uzyskaniu wsparcia udzielanego w ramach sprawiedliwej transformacji. Platforma będzie narzędziem kompleksowego dostępu do wsparcia i wiedzy w dziedzinie sprawiedliwej transformacji. Na platformie dostępne będą wszystkie dane i informacje potrzebne organom publicznym i beneficjentom, w tym na temat możliwości finansowania, aktualizacji przepisów oraz inicjatyw sektorowych. Przedstawiciele Komitetu Transformacji Regionu Turoszowskiego oraz zgorzeleckiego ZKlastra, na bieżąco uczestniczą w pracach Platformy.
