Aby osiągnąć cele związane z ochroną klimatu zobowiązani jesteśmy przeprowadzić szereg reform pamiętając o specyfice poszczególnych obszarów, ale przede wszystkim potrzebach zamieszkujących je ludzi. Pomóc w tym procesie ma Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i przygotowywany w jego ramach przez samorząd województwa Dolnośląski Regionalny Plan Sprawiedliwej Transformacji. Jego założenia przedstawili dziś marszałek Cezary Przybylski i wicemarszałek Grzegorz Macko.
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji
Przygotowanie Regionalnego Planu Sprawiedliwej Transformacji zostało powierzone samorządowi województwa przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Na podstawie Planu przyznawane będą unijne pieniądze w ramach nowego instrumentu finansowego - Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Początkowo jego budżet obejmował 7,5 mld euro (w tym 2 mld euro dla Polski). W trakcie negocjacji jednak Komisja Europejska wskazała transformację energetyczną jako jeden z głównych filarów strategii ożywienia gospodarki po epidemii koronawirusa w Europie. Dlatego zadecydowano o zwiększeniu budżetu i ostatecznie będzie on wynosił 10 mld euro do podziału na wszystkie państwa członkowskie Unii.
Według aktualnej propozycji Polska może liczyć na ok 3,5 mld euro. Więcej od pierwotnie zakładanej propozycji, która wynosiła 2 mld i jednocześnie najwięcej spośród wszystkich państw członkowskich – zaznacza marszałek Cezary Przybylski.
Negocjacje wysokości wsparcia finansowego dla poszczególnych regionów będą trwały do końca roku i odbędą się w tak zwanym trilogu pomiędzy województwem, rządem i instytucjami unijnymi. Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie Funduszu zawiera zasady podziału środków na państwa członkowskie, a późniejsza dystrybucja wsparcia do regionów będzie leżała w gestii władz krajowych. Województwo dolnośląskie licząc na pozyskanie środków z Funduszu na szeroko pojęte inwestycje transformacyjne, przygotowuje aktualnie Regionalny Plan Sprawiedliwej Transformacji.
Regionalny Plan Sprawiedliwej Transformacji
To dokument, który zidentyfikuje potrzeby poszczególnych obszarów naszego regionu i pozwoli racjonalnie podzielić wsparcie finansowe jakie wynegocjujemy w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji – wyjaśnia wicemarszałek Grzegorz Macko.
Do wsparcia w ramach Funduszu Komisja Europejska wskazała cały subregion wałbrzyski, czyli powiaty: dzierżoniowski, kłodzki, świdnicki, wałbrzyski, ząbkowicki i m. Wałbrzych. Dodatkowo w przyjętym w czerwcu stanowisku zarządu województwa zawarto postulat aby programowanie, zarządzanie i wdrażanie Funduszu odbywało się na poziomie władz regionalnych.
Doświadczenia ostatnich lat związane z inwestowaniem środków polityki spójności na poziomie regionalnym pokazują, że jest to racjonalne, funkcjonalne i skuteczne podejście. Samorząd regionalny ma najlepszą wiedzę o potrzebach subregionów i ich mieszkańców – dodaje wicemarszałek.
Samorząd województwa postuluje aby regionalny plan sprawiedliwej transformacji oprócz subregionu wałbrzyskiego obejmował też zagłębie turoszowskie (obecnie nieuwzględnione do wsparcia). Oba te obszary, jakkolwiek charakteryzujące się odmiennymi problemami społeczno-gospodarczymi, wymagają ukierunkowanej transformacji związanej z byłą lub aktualną działalnością górniczą. Zagłębie turoszowskie w subregionie jeleniogórskim obecnie odpowiedzialne jest za ok. 8% rocznej produkcji energii w Polsce. W przemyśle węglowym w Kopalni i Elektrowni Turów zatrudnionych jest ok. 4 tys. pracowników, a pośrednio oddziałuje na tysiące mieszkańców powiatu zgorzeleckiego.
Włączenie zagłębia turoszowskiego do regionalnego planu sprawiedliwej transformacji, a tym samym do korzystania z dedykowanego mu wsparcia jest dla nas bardzo ważne. Tylko wtedy możemy myśleć o przeprowadzaniu procesu przejścia do gospodarki nieemisyjnej na Dolnym Śląsku w zrównoważony sposób – dodaje marszałek Cezary Przybylski.
Dla kogo wsparcie?
Aby do 2050 r. osiągnąć cele związane z ochroną klimatu wsparcie finansowe musi zostać skierowane do właściwych odbiorców z precyzyjnym uwzględnieniem warunków i potrzeb danego obszaru. Aby je określić Zarząd Województwa Dolnośląskiego powołał Grupę Roboczą ds. Regionów Węglowych w Transformacji. W jej skład wchodzą przedstawiciele instytucji i podmiotów, których dotyczy tematyka transformacji węglowej na Dolnym Śląsku w tym jednostki samorządu terytorialnego, agencje rozwoju, organizacje społeczne czy spółki energetyczne.
Regionalny Plan Sprawiedliwej Transformacji ma za zadanie wskazać działania, które zostaną objęte wsparciem finansowym na Dolnym Śląsku. Aby je poznać zarząd województwa podjął decyzję o naborze wstępnych propozycji projektów przeznaczonych do ewentualnego wsparcia finansowego.
Nabór rozpoczął się 24 lipca i będzie trwał do końca września 2020r. Jego szczegóły i wzór fiszki zgłoszeniowej dla projektów dostępne są na naszej stronie internetowej. Serdecznie zachęcamy do składania swoich propozycji – dodaje wicemarszałek Grzegorz Macko.
Szczegóły dostępne są na stronie: www.umwd.dolnyslask.pl/gospodarka/fundusz-sprawiedliwej-transformacji/nabor
